Rodzaje szachów demonstracyjnych i pokazowych w historii. 

Jak historycznie wyglądały szachy demonstracyjne oraz jak ich używano? Jak obecnie wyglądają szachy demonstracyjne i pionowe?

Szachy demonstracyjne lub też szachy pokazowe służyły przez lata aby móc oglądać przebieg partii szachowej. Pozwalały na to aby tłum chcący oglądać pojedynek nie gromadził się wokół zawodników, co jednocześnie mogło doprowadzić do ich dekoncentracji.

Przeważnie rozgrywki wysokiej rangii odbywały się w oddzielonym od widzów obszarze, a osoba która mogła z bliska obserwować partię, przestawiała ruchy na szachownicy pokazowej. W ten sposób widzowie mogli obserwować poczynania zawodników na wielu szachownicach jednocześnie.

Pierwsze fotografie szachów demonstracyjnych, które udało mi się odnaleźć, pochodzą z 1913 roku. 

Na zdjęciu widzimy Szachowych Mistrzów Świata,  Alekhina i Capablankę w Petersburgu (zdjęcie pobrane ze strony: mlodytechnik.pl). 

Fotografia pochodzi z 1920 roku z Francji. Jest jedną z najbardziej znanych historycznych fotografii i przedstawia symultanę ośmioletniego  Samuela Reshevsyiego (fotografia z internetu).

Fotografia pochodzi z 1930 roku i przedstawia również Szachowego Mistrza Świata, Maxa Euwego.

Fotografia pochodzi z 1930 roku i przedstawia Gideona Stahlerga (pobrane ze strony: infoszach.pl).

Powyżej mamy cztery historyczne zdjęcia, najstarsza sprzed ponad 100 lat, gdzie są pokazane szachy demonstracyjne. Niesamowite jest to, jak różne są koncepcje mocowania figur szachowych do szachownicy, która stoi pionowo.

Koncepcje szachów pokazowych:

1. Szachy na sworzniach!

W pierwszej i najstarszej fotografii znajdują się otwory w szachownicy i piny (bolce) w figurach szachowych. Figury są trójwymiarowe, i przypominają przecięte w połowie tradycyjne figury. Jest jednak zachowana proporcja pola szachowego, są one kwadratami a więc prawdopodobnie te figury zostały specjalnie wykonane dla szachów demonstracyjnych.

2. Szachy na wieszakach!

Z fotografii z lat dwudziestych i trzydziestych, dwudziestego wieku można zauważyć że figury i piony szachowe są powieszone na wieszakach jak bombki na choince. Te szachy również całą pewnością zostały specjalnie w tym celu zaprojektowane. Przypuszczalnie wygoda przestawiania figur nie były w tym rozwiązaniu najwyższa, jednak cel, jakim było pokazywanie rozgrywki był realizowany.

3. Półki na szachy oraz szachownica jako tło.

To rozwiązanie widoczne na zdjęciu z 1930 roku jest chyba najprostszą koncepcją. Tło stanowi szachownica o polach kwadratowych. Jest to bez wątpienia rozwiązanie proste i estetyczne. Figury zapewne przestawiano bez większych trudności, ponieważ wystarczyło je ustawić na półce. Niewielkim minusem tego rozwiązania jest wygląd pozycji szachowej. Figury i w tym wypadku zostały prawdopodobnie specjalnie zaprojektowane dla szachów pokazowych. Są one zbliżonej wysokości aby pola szachownicy nie musiały być prostokątne.

Współczesne szachy demonstracyjne i pionowe. (tutaj znajdziesz opis różnic oraz porównanie)

Obecnie wymagania i możliwości dotyczące szachów mocno się zmieniły. W sklepach są dostępne dwie wersje szachów demonstracyjnych. 

1. Pierwszą wersją są szachy szkoleniowe. Przeważnie mobilne, które nauczyciele zabierają do klas na zajęcia. Zbudowane są w metalowej szachownicy oraz płaskich figur, do których od spodu jest przyklejony magnes.

2. Drugą dostępną wersją szachów są szachy pionowe. W ich wypadku, zastosowano tradycyjne figury szachowe, które ułożono na półkach tworzących szachownicę. W większości rozwiązań pola szachowe jak i cała szachownica nie tworzą kwadratu a prostokąt. Praktyczne zastosowanie takich szachów w nauce czy nawet hobbystycznym rozwiązywaniu zadań może być bardzo utrudnione. Szachy te mają jednak jedną zaletę, są ozdobą i dekoracją. 

Szachy demonstracyjne wg. ChessboArt.

Szachy które tworzymy miały być inne, czyli profesjonalne. Mają umożliwić grę oraz być szkoleniowe użyteczne. Zaprojektowaliśmy figury szachowe od podstaw, bazując na znanych szachowych diagramach. Taka forma pokazywania figur i szachownic jest dobrze znana każdemu zawodnikowi z książek czy gazet. Również forma diagramów szachowych jest dominującą na internetowych stronach i serwisach umożliwiających grę w szachy. Z szachów w formie diagramu można się wygodnie uczyć i pokazywać partie.

Zajęcia szachowe w ChessCorner Warszawa. Foto z Facebook

Estetyka szachów.

Drugim, podstawowym założeniem szachów była ich estetyka. Tak więc, szachy w sposób naturalny powinny być wykonane z drewna jasnego i ciemnego. Drewno jest naszym zdaniem idealnym i historycznie uzasadnionym materiałem aby wykonywać szachy. Ponad to, może się świetnie wkomponować do wnętrz i nadać im charakteru. Właśnie w tym celu zostały te szachy zaprojektowane.

W naszych szachach ChessboArt figury muszą stać prosto! Każda figura ma dwa magnesy, tak samo jak każde pole. Tylko po to aby można łatwo ustawić równo szachy, aby figury się nie obracały wokół jednego magnesu, aby linie pionowe, poziome i osie symetrii były zachowane.

Gdzie obecnie używa się szachów demonstracyjnych i pokazowych?

Poza oczywistymi zastosowaniami w szkołach (nauka), domach (nauka i wystrój), firmach (wizerunek i strefy relaksu) to coraz częściej można zobaczyć szachy w przestrzeni publicznej oraz mediach. Są one świetnym nośnikiem wizerunku i po wielu latach nieobecności szachów demonstracyjnych w prasie, ich walory są ponownie dostrzegane. 

zdjęcie z profilu na fb, Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej

Garri Kasparow w stacji telewizyjnej TVN 24.

Kadr z filmu: "W szachu. Ostatnia rozgrywka". Gdzie można zobaczyć szachy ChessboArt.

Bezpieczne płatności:

PayPal

Stripe

© 2023 All rights reserved

Website created by Kobieca energia w biznesie